गुंतवणुकीसाठी दहा पर्याय

*गुंतवणुकीसाठी दहा पर्याय*
नववर्ष सुरू झाल्यानंतर आर्थिक वर्षाची अखेरची तिमाही सुरू होत असल्याने करबचत करण्यासाठी नोकरदारांकडून विविध पर्यायांचा शोध घेतला जातो. अनेक गुंतवणूकदारांना आर्थिक वर्षाच्या सुरुवातीपासूनच नियोजनपूर्वक बचत करण्याची चांगली सवय असते. अशा नोकरदारांना आर्थिक वर्षाच्या अखेरीस धावपळ करावी लागत नाही. उर्वरित आर्थिक वर्षात व नववर्षात गुंतवणूक करण्याचे टॉप टेन पर्याय कोणते आहेत, हे पाहू या. 

१. *ईएलएसएस फंड*
परतावा - गेल्या तीन वर्षात ९.७८ टक्के 

ईएलएसएस (इक्विटी लिंक्ड सेव्हिंग्ज स्कीम) हा बचतीचा सर्वोत्तम पर्याय आहे. यातील परताव्यावर गेल्या अर्थसंकल्पात दीर्घकालीन भांडवली नफा कर लागू केल्याने त्याचे महत्त्व काहीसे कमी झाल्यासारखे वाटत आहे. मात्र हा कर एक लाख रुपयांच्या किंवा त्याहून अधिक रकमेच्या परताव्यावर १० टक्के आकारण्यात येणार आहे. या प्रमाणात परतावा मिळवणारे गुंतवणूकदार कमी असल्याने ईएलएसएस आजही आघाडीवर आहे. तीन वर्षांचा लॉक-इन पीरियड व ८०सी कलमांतर्गत मिळणारी करवजावट ही या योजनेची प्रमुख वैशिष्ट्ये आहेत. 

२. *राष्ट्रीय पेन्शन योजना*

परतावा - गेल्या पाच वर्षात १०.७८ टक्के 

राष्ट्रीय पेन्शन योजना अर्थात, एनपीएसने यंदा दुसऱ्या स्थानी झेप घेतली आहे. या योजनेतील साठ टक्के जमा रक्कम निवृत्तीच्या वेळी काढण्याची मुभा आता देण्यात आली आहे. ही रक्कम पूर्णपणे करमुक्त असेल. आतापर्यंत ४० टक्के रक्कम काढण्याची मुभा होती व उर्वरित २० टक्के रकमेवर कर आकारणी केली जात असे. नव्या नियमानुसार यातील ७५ टक्के रक्कम ही इक्विटीमध्ये गुंतवता येईल. आतापर्यंत हे प्रमाण ५० टक्के होते. 

३. *पीपीएफ* 

परतावा - जानेवारी ते मार्चसाठी ८ टक्के 

सर्वसामान्य मध्यमवर्गीयांची सर्वाधिक पसंतीची योजना म्हणजे पीपीएफ. ८० सी नुसार दीड लाख रुपयांपर्यंतची करवजावट व मुदतीअंती मिळणारी रक्कम करमुक्त असणे ही या योजनेची प्रमुख वैशिष्ट्ये आहेत. तिसऱ्या तिमाहीत सरकारी बॉण्ड यील्डमध्ये घसरण झाल्यानंतरही सरकारने मार्चपर्यंतच्या तिमाहीसाठी आठ टक्के व्याजदर दिला आहे. 

४ *ज्येष्ठ नागरिक योजना* 

परतावा - जानेवारी ते मार्चसाठी ८.७ टक्के

६० वर्षांवरील नागरिकांसाठी सीनियर सिटिझन्स सेव्हिंग्ज स्कीम ही योजना अतिशय फायदेशीर ठरते. गेल्या अर्थसंकल्पात ज्येष्ठ नागरिकांचे ५० हजार रुपयांपर्यंतचे व्याजाचे उत्पन्न हे करमुक्त करण्यात आले आहे. या योजनेतून मिळणारा परतावा हा अल्पबचतीच्या योजनांमधील सर्वाधिक आहे. 

५ *सुकन्या समृद्धी योजना* 

परतावा - जानेवारी ते मार्चसाठी ८.५ टक्के 

ज्या व्यक्तीला १० वर्षांपेक्षा कमी वयाची मुलगी आहे, अशी व्यक्ती हे खाते सुरू करू शकते. टपाल कार्यालयात अथवा आघाडीच्या बँकांत हे खाते सुरू करता येते. जास्तीत जास्त दोन मुलींकरिता पालक हे खाते सुरू करू शकतात. मात्र या दोन्ही खात्यांत मिळून वार्षिक दीड लाख रुपयेच भरण्याची परवानगी आहे. अन्य अल्पबचत योजनांप्रमाणे यातील परतावा हा सरकारी बॉण्ड यील्डवर अवलंबून असल्याने दर तिमाहीमध्ये याचा व्याजदर बदलू शकतो. 

६ *युलिप* 

परतावा - गेल्या पाच वर्षांत ८ ते १४ टक्के 

इक्विटी व म्युच्युअल फंडाच्या गुंतवणुकीवर गेल्या अर्थसंकल्पात भांडवली नफा कर लागू करण्यात आल्याने युलिपला नव्याने उभारी मिळाली. युलिपमधून होणारे उत्पन्न हे कलम १० (१०डी)नुसार पूर्णपणे करमुक्त असते. मात्र युलिपमधील गुंतवणूक ही दीर्घकालीन असते हे ध्यानात घ्यावे. 

७ *पेन्शन योजना* 

परतावा - गेल्या पाच वर्षांत ५ टक्के 

राष्ट्रीय पेन्शन योजनेमुळे विमा कंपन्यांकडून विकल्या जाणाऱ्या पेन्शन योजनांना ग्रहण लागले आहे. शिवाय, या योजनेचा कालावधी पूर्ण झाल्यानंतर दरवर्षी मिळणारा परतावा हा करमुक्त नसतो. पेन्शन योजनांना मिळणाऱ्या कमी प्रतिसादाचे हे प्रमुख कारण आहे. 

८ *एनएससी* 

परतावा - जानेवारी ते मार्चसाठी ८ टक्के 

एनएससी म्हणजे राष्ट्रीय बचतपत्रांचे प्रमुख वैशिष्ट्य म्हणजे त्यांची अल्पमुदत. करवजावटीचा लाभ देणाऱ्या योजनांचा अभ्यास करण्यासाठी पुरेसा वेळ नसल्यास या योजनेत शेवटच्या क्षणीही डोळे मिटून पैसे गुंतवता येतात. यातून मिळणारे व्याजदेखील करवजावटीस पात्र असते. 

९ *मुदत ठेवी* 

परतावा - सद्यस्थितीत ७.५ ते ८.२५ टक्के 

बँकेच्या मुदत ठेवींवरील व्याजदर गेल्या काही महिन्यांत वाढले आहेत. हा बचतीचा खात्रीशीर पर्याय असला तरी त्यातून मिळणारा परतावा हा कमी असतो. करबचतीसाठी अखेरच्या क्षणी गुंतवणूक करू इच्छिणाऱ्यांकरिता करलाभ देणाऱ्या मुदत ठेवींचा पर्याय चांगला आहे. 

१० *आयुर्विमा* 

परतावा - २० वर्षीय योजनेसाठी ५ टक्के 
बचत व करवजावटीच्या दृष्टीने आयुर्विम्यातील गुंतवणूक ही अखेरच्या पायरीवर असते. आयुर्विम्याला पर्याय नसला तरी पुरेसे विमाकवच घेण्याच्या दृष्टीने मनी बॅक अथवा एण्डोवमेंट पॉलिसीपेक्षा टर्म प्लॅनच श्रेष्ठ ठरतो. बचतीच्या अन्य पर्यायांच्या तुलनेत मनी बॅक अथवा एण्डोवमेंट पॉलिसीमधून अत्यल्प परतावा मिळतो. त्यामुळे विमाकवच हेच एकमेव उद्दिष्ट ठेवून टर्म प्लॅनला प्राधान्य देणे योग्य ठरते. बचत, करवजावट व चांगला परतावा यासाठी आयुर्विम्यापेक्षा गुंतवणुकीचे वरील प्रकार उजवे ठरतात.